ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (3)

Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πρόσφατα ότι σας επισκέφτηκε μετά την πτώση της Κυβέρνησης Παρασκευοπούλου…

Τι έκανε;

Σας επισκέφτηκε, είχατε μια συνάντηση μετά την πτώση της Κυβέρνησης Παρασκευοπούλου και εκεί σας έθεσε το θέμα κάποιας δικτατορίας ή ότι πείτε μας επιτέλους τι θα γίνει; Γιατί φαινόταν καθαρά ότι κέρδιζε η Ένωση Κέντρου, από τη στιγμή που το σύστημα το εκλογικό δεν είχε αλλάξει και ήταν ενισχυμένο εκεί, η Ένωση Κέντρου θα κέρδιζε τις εκλογές.

Φοβάμαι ότι δεν θυμάται καλά. Εγώ δεν νομίζω καν ότι είδα τον Μητσοτάκη μετά την Κυβέρνηση Κανελλοπούλου. Άπαξ απέτυχε η Κυβέρνηση Παρασκευόπουλου και πήγαμε Κυβέρνηση Κανελλοπούλου, εγώ δεν τον είδα τον Μητσοτάκη. Δεν καταλαβαίνω γιατί το λέει αυτό. Πάντως, εν πάσει περιπτώσει, δεν έγινε αυτό.

Υπάρχει ο Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών τότε, ο Τάλμποτ, μου είχε πει ότι πριν, στις αρχές του Απριλίου του ΄67 τον βολιδοσκοπήσατε για το ποια θα ήταν η αντίδραση της αμερικανικής Κυβέρνησης στην περίπτωση μιας εκτροπής από το σύνταγμα την οποία θα κάνατε εσείς. Ο Τάλμποτ σας το είπε αυτό;

Ναι. Κοιτάξτε να δείτε, εκείνη τη εποχή ξέχασα να σας πω ότι η συντηρητική παράταξη δηλαδή η ΕΡΕ, μου ζήτησε τρεις φορές να κάνω όχι πραξικόπημα, αλλά να εφαρμόσω το άρθρο 91 μου φαίνεται του συντάγματος που αναιρεί ορισμένες διατάξεις περί ελευθερίας κλπ.

Βασικά να κάνω στρατιωτικό νόμο και να επιβάλω το στρατιωτικό νόμο. Τρεις φορές. Η πρώτη φορά ήρθε ο κ. Κανελλόπουλος στο γραφείο μου ως αρχηγός της αντιπολιτεύσεως και τόσο πολύ σοκαρίστηκα που πήρα αμέσως τον Πρωθυπουργό τον κ. Στεφανόπουλο και του το είπα. Και του λέω αυτά και αυτά μου εισηγείται. Παναγία μου, μου λέει, δεν το πιστεύω. Και μου το έγραψε κιόλας.

Η δεύτερη φορά είναι όταν έστειλα τον Μπίτσιο τον γραμματέα μου και μετέπειτα Υπουργό Εξωτερικών του Καραμανλή στο Παρίσι να του ζητήσει να γυρίσει πλέον στην Ελλάδα διότι αισθανόμουν πλέον ότι δεν υπήρχε όφελος να μείνει στο Παρίσι, έπρεπε να γυρίσει στη Ελλάδα να μπει στη πολιτική και να βγούμε από αυτά τα αδιέξοδα που υπήρχαν.

Ο Μπίτσιος επέστρεψε, θυμάμαι πάρα πολύ καλά, ήταν βράδυ και ήταν μάλιστα και η γυναίκα μου παρούσα και μου είπε ο Καραμανλής στέλνει τους χαιρετισμούς του, αλλά μου είπε ότι δεν μπορεί να γυρίσει. Δεν μπορεί να ξαναμπεί στην πολιτική και συνιστά να εφαρμόσετε στρατιωτικό νόμο, να κατεβεί ο στρατός, να άρουν τις διατάξεις του συντάγματος κλπ.

Εγώ έμεινα εμβρόντητος. Του λέω κύριε Μπίτσιο με συγχωρείτε, αυτή δεν ήταν η αποστολή σας. Η αποστολή σας ήταν να τον πείσετε να γυρίσει στην Ελλάδα. Τι είναι αυτά που μου εισηγείται; Εγώ δεν πρόκειται να κάνω τέτοιο πράγμα. Μου λέει, αυτά μου είπε να σας πω, αυτά σας λέω. Αυτά εγώ δεν τα δέχομαι.

Τρίτη φορά ήταν όταν πλέον ο κ. Κανελλόπουλος είχε γίνει Πρωθυπουργός και μου ζήτησε ακρόαση να έρθει μαζί με τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης τον κ. Παπαληγούρα και τον Υπουργό Ασφαλείας τον κ. Ράλλη. Τους δέχτηκα στο γραφείο του Μπίτσιου, απέναντι από τα ανάκτορα, ήταν απογευματάκι. Και μου ζήτησαν οι δύο υπουργοί το ίδιο πράγμα. Ότι πρέπει να καταργήσουμε τις διατάξεις 91 του συντάγματος, να εφαρμόσω το στρατιωτικό νόμο κλπ.

Τώρα, η δυσκολία μου σε αυτό είναι ότι εδώ πλέον είναι η Κυβέρνηση που μου το ζητάει. Και γυρίζω στον Πρωθυπουργό και του λέω, κύριε Πρωθυπουργέ ακούσατε τι εισηγήσεις μου κάνουν οι δύο υπουργοί. Ποια είναι η θέση σας; Μου λέει, μεγαλειότατε, εγώ αντιτίθεμαι σε αυτές τις λύσεις, παρόλο που μου το είχε προτείνει ο ίδιος μερικούς μήνες πριν, αλλά αυτή τη στιγμή συμφωνώ με τους δύο υπουργούς. Πρέπει να γίνει αυτό και πρέπει να γίνει γρήγορα.

Λέω ευχαριστώ πάρα πολύ για την εισήγησή σας, δεν δέχομαι αυτή τη λύση. Τώρα, ο μόνος τρόπος που μπορώ να σας απαντήσω εκτός του γεγονότος ότι διαφωνώ ριζικά με αυτά που σας λέει ο κ. Τάλμποτ, είναι το εξής. Εδώ όλη η προσπάθεια την οποία έκαναν μετά από την διαφωνία που είχαμε με τον Παπανδρέου και είχαμε φτάσει σε αντίρρηση, καλώς ή κακώς, λάθος έχω κάνει κλπ. Ήταν να βρούμε λύση να πάμε σε εκλογές.

Κάναμε αυτή τη συμφωνία με τον Παπανδρέου και τον Κανελλόπουλο η οποία κράτησε 3 μήνες δουλειά. Δηλαδή δεν ήταν αστεία πράγματα αυτά, ήταν μεγάλη υπόθεση. Φτάσαμε στο σημείο να πάμε σε διάλυση Βουλής, να πάμε σε εκλογές και μου συζητάνε τώρα οι Αμερικάνοι αυτά τα πράγματα; Αυτά είναι τελείως ακατανόητα για εμένα. Τώρα, εγώ δεν έχω δώσει ούτε δικαίωμα σε τρίτον να μιλήσει στον Πρέσβη επ αυτού του θέματος. Αυτά μπορώ να σας πω.

Ναι, αλλά δηλαδή ο Τάλμποτ δεν μπορεί να τα έβγαλε αυτά από το μυαλό του.

Δεν αποκλείω να πήγαν και να του είπαν άνθρωποι οι οποίοι ήταν υπέρ αυτών των λύσεων, ότι πως θα το έβλεπαν οι Αμερικάνοι αυτό και να θεώρησε ο Τάλμποτ ότι να μην βάλει όνομα άλλου αλλά να βάλει το όνομα του Βασιλέως. Δεν μπορώ παραπάνω από αυτό να σας πω. Αλλά πάντως εγώ με τον Τάλμποτ δεν έχω κάνει τέτοια συζήτηση.

Ο Τάλμποτ αναφέρει στο τηλεγράφημα ότι…

Ότι ο Βασιλέας μου είπε κλπ., κλπ.

Και ότι πήγε το τηλεγράφημα στην Ουάσιγκτον…

Δεν λέει μόνο αυτό, αλλά λέει και κάτι άλλο. Λέει επίσης ότι όταν μίλησα με τους στρατηγούς εγγυήθηκαν, ακούστε κάτι πράγματα, ότι δεν θα κάνουν πραξικόπημα πριν από τις εκλογές. Αυτά είναι άνω ποταμών. Δηλαδή, πρώτα-πρώτα μην ξεχνάτε ότι η χώρα μας είναι μια ανεξάρτητη δημοκρατική χώρα. Με τα πάνω της και τα κάτω της, αλλά αυτό είναι η Ελλάς.

Είναι δυνατόν να καθόμαστε να κουβεντιάζουμε αυτά τα πράγματα με τους Αμερικάνους; Είναι να σου φύγει το κεφάλι. Αυτά δεν έγιναν, αλλά δεν μπορώ να ευθύνομαι για τα τηλεγραφήματα. Έχω δει πολλά τηλεγραφήματα και δικών μας Πρέσβεων, οι οποίοι στέλνουν πράγματα στη βάση τους τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα αλλά ανεβάζουν τον εαυτό τους.

Λέει ότι ήρθε και σας έδωσε την απάντηση του… τα ξέρετε.

Ναι, ναι, τα ξέρω. Αλλά δεν ξέρω γιατί όλα αυτά τα χρόνια δεν ήρθε να μου το συζητήσει αυτό ο Τάλμποτ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βέβαια έπαιζαν μεγάλο ρόλο τότε, είχαν ένα αυξημένο ρόλο.

Ένα φεγγάρι ζήτησε να με δει στην Αγγλία, τώρα μιλάμε αρχές του 1980, ούτε θυμάμαι, στην δεκαετία του 80, ο πρώτος Γραμματεύς τότε της αμερικανικής πρεσβείας. Και με ρώτησε συγκεκριμένα εάν πιστεύω ότι ήταν ο ίδιος ανακατεμένος εις το κίνημα. Του λέω αυτή είναι πολύ παιδαριώδης ερώτηση διότι ή ήσουν και το ξέρεις ή δεν ήσουν, τι μου τα λες εμένα; Σας δίνω το λόγο της τιμής μου, “as a gentleman”, ως κύριος, ότι δεν είχα καμία ανάμειξη ούτε γνώση.

Του λέω, με συγχωρείτε πάρα πολύ, οι άνθρωποι που έκαναν το κίνημα ήταν η δεύτερη σειρά της ελληνικής κεντρικής υπηρεσίας πληροφοριών. Μπορείτε να μου δώσετε την ίδια εγγύηση ότι οι άνθρωποι οι δικοί σας, πιο κάτω από εσάς που είχαν σχέση με αυτούς… όχι μου λέει τέτοια εγγύηση δεν μπορώ να σας δώσω. Τότε, τι συζητάμε τώρα;

Αυτός ήταν ο Άντσους, ο επιτετραμμένος;

Δεν θυμάμαι το όνομα, Μάρικ.

Ωραία. Επομένως δεν αποκλείετε ότι μπορεί να είχε…

Δεν το αποκλείω καθόλου. Παίζανε πολύ περίεργα παιχνίδια εκείνη την εποχή. Αλλά σας επαναλαμβάνω ότι ο Βασιλέας Παύλος και εγώ και αυτή ήταν η παρακαταθήκη μου, ότι πρώτον η Ελλάς δεν πρέπει να πάει… Εγώ θυμάμαι όταν ήταν άρρωστος και τον πήγαινα στον Ευαγγελισμό και γινόντουσαν διάφορα κινήματα στην περιοχή, μου λέει πρόσεχε, κάθε φορά που βλέπεις κινήματα στην περιοχή μπορεί να έρθει η ώρα που θα έρθει και στην Ελλάδα. Αν μου λέει, περάσουν τα επόμενα 10 χρόνια, έτσι το είχε προσδιορίσει άρρωστος που ήταν, χωρίς κίνημα τη γλιτώσαμε.

Αλλά πάντως τις ημέρες που έγινε το πραξικόπημα υπάρχει μια αυξημένη πίεση που δέχεστε από την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία να γίνει κάτι γιατί θα κερδίσει η Ένωση Κέντρου και θα βγει ο Αντρέας.

Αυτό είναι από αυτές, δεν μιλάω για εσάς, με συγχωρείτε μην με παρεξηγήσετε, ανόητες κουβέντες ορισμένων συναδέλφων σας και ορισμένοι άλλοι.

Θέλω να ξέρετε το εξής. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Όταν έδωσα τον εντολή στον κ. Τσιριμώκο δημιουργήθηκε, για να χρησιμοποιήσω εκφράσεις του τότε Προέδρου του Προοδευτικού Κόμματος του Μαρκεζίνη, ένα τεράστιο σοκ στην Ελλάδα. Διότι έδωσα την εντολή στον κ. Τσιριμώκο. Πάλι μπαίνουμε σε περιπτώσεις το τι θα γινόταν εάν. Και ένα από αυτά είναι ότι ο κ. Μαρκεζίνης δεν έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στον Τσιριμώκο. Εάν έδινε δεν θα γίνονταν πραξικόπημα.

Γιατί το λέω αυτό. Διότι αυτό μου το απεκάλυψε ο ίδιος ο Παπαδόπουλος και ο Μακαρέζος κατά την διάρκεια της κρίσεως με την Κύπρο και περιμέναμε την απόφαση και στη κουβέντα μου λέει είπαν αυτή, εάν είχε επιβιώσει στη Βουλή ο Τσιριμώκος δεν επρόκειτο ποτέ να γίνουν, είχαν αποφασίσει. Δείχνει πόσο πίσω είχαν αποφασίσει αυτή τη συνωμοσία.

Λοιπόν, ο κ. Τσιριμώκος πήρε την εντολή και την επομένη πήγα νομίζω στη Θεσσαλονίκη για την απονομή των διπλωμάτων στη σχολή πολέμου της Αεροπορίας. Και εκεί ήταν οι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων. Οι οποίοι ήρθαν με έναν ενθουσιασμό, πραγματικό ενθουσιασμό, να μου πουν μπράβο. Και με συγχωρείτε πάρα πολύ, αλλά βγήκα από τα ρούχα μου. Και τους λέω, δεν σας επιτρέπω να εκφράζεστε για την πολιτική κατάσταση. Δηλαδή ήταν ταμπού, δεν μπορούσαν. Και μου λέει, εν πάσει περιπτώσει συγχαρητήρια κλπ.

Θέλω να σας πω ότι η προσπάθεια του πατέρα μου και εμού ήταν οι ένοπλες δυνάμεις να είναι μακριά από την πολιτική. Και όσο μπορούν περισσότερο να μην ανακατεύονται σε οτιδήποτε το οποίο έχει σχέση με την ετυμηγορία του ελληνικού λαού. Γιατί αλλιώς μπαίνουμε στη ζούγκλα. Αυτό που λένε ότι οι στρατηγοί με πίεζαν κλπ., πρόκειται περί μυθεύματος.

Άρα ιδίως ο Σπαντιδάκης είπε ότι εγώ θα πάω να τον δω. Σας είχε ζητήσει ραντεβού τότε;

Βεβαίως. Όχι δεν ζήτησε. Διότι από ότι έμαθα εγώ, αυτά τα έμαθα στην εξορία, αυτοί μαζεύτηκαν από ότι καταλαβαίνω την Πέμπτη το πρωί. Και μάλιστα μου είπαν ότι είχαν ονομάσει τον εαυτό τους η φιστικοπαρέα, τρώγανε φιστίκια δηλαδή. Κάποια γυναίκα τους πρόδωσε, δεν έχει αποκαλυφθεί ποια είναι. Και πήρε το Α2 του επιτελείου και τους είπε ότι τα παιδιά θα κινηθούν σήμερα το βράδυ.

Πήγαν αξιωματικοί στον Σπαντιδάκη από ότι ακούω και του είπαν αυτά και αυτά, γιατί δεν κάνουμε ετοιμότητα οπότε δεν μπορεί να κουνηθεί κανένας, τίποτα. Ο Σπαντιδάκης φαίνεται το είπε στον Παττακό και ο Παττακός πήγε και τους το είπε και εκεί, ο Παττακός πάντα έλεγε ότι αυτός έκανε το κίνημα, δεν τον πίστευα. Εκεί ο Παπαδόπουλος δείλιασε. Και απεφάσισαν να μην κάνουν τίποτα. Και ο Παττακός είπε εγώ βγαίνω στις 12 και όποιος θέλει ας έρθει.

Ταυτοχρόνως εκείνο το πρωί, υπήρχε μια σύσκεψη ρουτίνας των στρατηγών. Ο Σπαντιδάκης φαίνεται κράτησε πίσω αυτούς τους στρατηγούς που εμπιστευόταν. Και εκεί του είπαν ότι πρέπει να γίνει κίνημα, ότι μου λένε δεν μπορώ εγώ να τα εξακριβώσω γιατί δεν ρώτησα κανέναν μετά, και να πάτε να πείτε στον Βασιλέα. Και τους απήντησε ότι εγώ δεν μπορώ να πάω στον Βασιλέα γιατί θα πάω στη Κρήτη και θα πάω το Σάββατο.

Φαίνεται ότι ο Ζωιτάκης, ο μετέπειτα Αντιβασιλεύς που τον έκαναν, πήγε και το σφύριξε στη συνωμοσία. Αυτοί μόλις είδαν ότι πράγματι θα επρόκειτο ο αρχηγός του επιτελείου με την υποστήριξη των στρατηγών να έρθει να με δει εμένα για να μου πει, αποφάσισαν να το κάνουν εκείνοι. Διότι σου λέει τώρα ο Βασιλέας δυο πράγματα θα κάνει ή θα δεχθεί, οπότε αν δεχθεί ο Βασιλέας αυτή την υπόθεση τότε γίνεται μια κίνηση των ενόπλων δυνάμεων με μια πειθαρχία αν θέλετε, με μια ιεραρχία. Εάν δεν δεχθεί θα αρχίσουν οι συλλήψεις. Και θα πάει στην Κυβέρνηση και θα πουν…, λοιπόν αποφάσισαν να το κάνουν εκείνο το βράδυ. Τραγικά πράγματα αλλά αυτή είναι η πραγματικότης.

Και εκείνο το βράδυ εσείς το μαθαίνετε…

Εγώ το έμαθα διότι το βράδυ κοιτάγαμε σινεμά και θυμάμαι μάλιστα η μεγάλη μου αδελφή επειδή η μάνα μου και η μικρή αδελφή δεν τους άρεσε το φιλμ και έφυγαν, μου λέει φεύγω και εγώ. Κάτσε λέω γιατί εσύ φεύγεις αύριο το πρωί έτσι και αλλιώς, να τα πούμε λίγο. Και έβαλα ένα άλλο έργο. Και μου λέει ότι θα μείνω μόνο με την προϋπόθεση ότι θα με πας στο σπίτι της μητέρας. Λέω εντάξει παιδί μου θα σε πάω, δεν υπάρχει θέμα.

Βεβαίως όταν τελείωσε το φιλμ είχε φτάσει περίπου 1 και τέταρτο, το κίνημα είχε ξεκινήσει. Και της λέω κοίταξε να δεις, εγώ αύριο το πρωί πρέπει να πάω στη δουλειά κλπ., άσε με τώρα μην με κουβαλάς να σε πάω κάτω τώρα στο Ψυχικό με το αμάξι, να ανεβαίνω πάλι κλπ., άσε με λέω. Μου τα έψαλε κλπ.

Και τύχη δική μου διότι αν την πήγαινα, διότι το αυτοκίνητο το έπιασαν, θα με είχαν πιάσει στο δρόμο. Εγώ πήγα τότε στο δωμάτιό μου και διάβαζα και έκλεισα το φως, ήταν 2, 2 και πέντε, 2 και 3, κάπου εκεί. Και με ξύπνησε ο γραμματέας μου ο Αρναούτης και μου λέει ψιθυριστά, πολυβολούν το σπίτι μου. Του λέω γιατί ψιθυρίζεις; Μου λέει, πολυβολούν το σπίτι μου. Και έβαλε το τηλέφωνο και άκουγα τις σφαίρες να περνούν μέσα στο σπίτι του. Του λέω πήγαινε να δεις τι είναι αυτοί. Μου λέει φοράνε στολή. Θυμάστε ότι είχε πει και ο Κανελλόπουλος τότε ότι οι κομμουνιστές είναι έτοιμοι κλπ. και είναι οπλισμένοι και θα φορέσουν στολές κλπ.

Λέω θα κοιτάξω να σου στείλουν ενισχύσεις, τι άλλο μπορώ να κάνω. Βεβαίως τότε άρχισαν τα τηλέφωνα και κάθε φορά που τηλεφωνούσες στα έκοβαν. Μπόρεσα και πρόλαβα και μίλησα στον Πρωθυπουργό, μου λέει με τραβάνε από το κρεβάτι. Και τότε ενετόπισα τον πρώην υπασπιστή μου και συμμαθητή του Αρναούτη, το Κωνσταντίνο Κομπόκη. Και του έδωσα κατευθείαν εντολή, του λέω κύριε Κομπόκη πήγαινε να δεις τι γίνεται στο σπίτι του.

Αυτός ήταν διοικητής της μοίρας που ήταν των καταδρομών κάτω στον Ασπρόπυργο, θα πας κάτω να οπλίσεις τη μονάδα σου και να τη φέρεις στο Τατόι για να έχω ενισχύσεις. Γιατί εγώ στο Τατόι, δεν τα θυμάμαι τώρα, 20 ανθρώπους είχαμε, δεν είχαμε τίποτα παραπάνω. Ήταν ένα πολυβόλο, 3 μικρά οπλοπολυβόλα, κανένα πιστόλι, τέτοια πράγματα, αστεία πράγματα.

Και του λέω φέρε την όλη γιατί δεν ήξερα τι γινότανε. Πράγματι πήγε, είδε το τι γινότανε μπόρεσε και ξεπέρασε όλα τα οδοφράγματα, φτάνει κάτω στη σχολή, οπλίζει τη μονάδα του, τους βάζει πάνω στα φορτηγά έτοιμοι να φύγουν και του λέει ο διοικητής των αλεξιπτωτιστών, του λέει βρε Κώστα που πας, ο βασιλιάς είναι μαζί μας.

Και αυτή η απάτη ξεκίνησε από την αρχή. Διότι εγώ με τη γυναίκα μου πηγαίναμε, βγήκα να πάρω λίγο αέρα και περπατούσαμε μπροστά από το σπίτι στο Τατόι και άκουγα το ραδιόφωνο, τα εμβατήρια, ότι ο Βασιλέας έκανε κλπ., κλπ. Και λέω στη γυναίκα μου εγώ το έκανα σύμφωνα με το ραδιόφωνο.

Και αυτός υπεχώρησε και δεν υπάκουσα στην διαταγή μου και δεν ήρθε. Και μπόρεσα και έφερα μερικούς φουκαράδες σμηνίτες από τις ρουκέτες από πίσω και ήρθαν και μας έδωσαν ενισχύσεις. Αλλά είχαν τα παλιά ξέρετε του 2^ου πολέμου τα όπλα, αστεία πράγματα.

Όταν ήρθαν τα άρματα μάχης ζήτησα από έναν αξιωματικό της ασφαλείας να πάει κάτω να ζητήσει τον αξιωματικό διοικητή των αρμάτων να έρθει επάνω να με δει. Τον συνέλαβαν, τον έπιασαν αυτόν. Κατάλαβα ότι οι διαθέσεις τους ήταν εχθρικές. Και λέω κοιτάξτε να δείτε, αν πρόκειται αυτοί να έρθουν προς το σπίτι θα αμυνθούμε μέχρι το τέλος εδώ πέρα, εκεί θα παίξετε το παιχνίδι, από εκεί και πέρα τι να κάνουμε.

Και μετά από ορισμένες ώρες έρχεται η τριάδα;

Μετά ήρθε ο Παπαδόπουλος, ο Πατακός και ο Μακαρέζος και οι 3 τους. Κοιτάξτε να δείτε, είναι δυσάρεστα όλα αυτά τα πράγματα. Θέλω να σας πω το εξής, ότι έχω την αίσθηση ότι εσείς θα είστε ο τελευταίος άνθρωπος με τον οποίο θα συζητήσω αυτά τα πράγματα διότι δεν έχουν αξία πλέον. Είναι μια τραγική υπόθεση, με ενοχλεί αφάνταστα όλη αυτή η ιστορία. Και νομίζω ότι μετά από 40 χρόνια δεν υπάρχει και λόγος να συνεχίζουμε να κουβεντιάζουμε όλα αυτά τα πράγματα.

Ήταν δυσάρεστη η κουβέντα των τριών. Είπαν ότι σώσανε το έθνος, σώσανε το θεσμό της βασιλείας. Και το λέω καλά, εσείς πως βρήκατε και εκφράστηκε είτε ο Βασιλεύς είτε το έθνος ότι θέλει σωτηρία από εσάς; Εσείς είστε επίορκοι. Δηλαδή πραγματικά εδώ πρόκειται περί ανθρώπων οι οποίοι παραβίασαν τον όρκο τους. Βγήκαν το βράδυ και κατέλαβαν την εξουσία μόνο και μόνο διότι θεωρούσαν αυτοί, χωρίς ετυμηγορία χωρίς κανέναν, ότι πρέπει να σώσουν το λαό. Τραγικά πράγματα. Και για αυτό μπήκαμε σε αυτή τη μαύρη περίοδο.

Και μετά όταν αντιμετωπίσατε το πρόβλημα τι στάση θα κρατήσετε απέναντί τους, αν θα τους ορκίσετε, δεν θα τους ορκίσετε.

Τότε ήταν ξεκάθαρο ότι ζήτησα να έρθει από αυτούς τους 3, να έρθει ο αρχηγός του επιτελείου. Αυτοί δεν ήθελαν, αυτοί βιαζόντουσαν, αυτοί επέμεναν να υπογράψω ένα χαρτί που καταργεί τα άρθρα του συντάγματος περί ελευθερίας του ελληνικού λαού κλπ.

Και παραδόξως ένας άλλος συνάδελφός σας με ρώτησε γιατί το υπέγραψα, αντί να με ρωτήσει εάν το υπέγραψε, το πήρε ως δεδομένο ότι το έχω υπογράψει. Εγώ δεν υπέγραψα κανένα τέτοιο χαρτί, δεν έχω υπογράψει καμία συντακτική πράξη και όλη την 21^η Απριλίου δεν πήρα κοντυλοφόρο στα χέρια μου. Και περιέργως πως, ούτε ένα τσιγάρο δεν κάπνισα. Διότι αισθανόμουν ότι οτιδήποτε τέτοιο θα τραβούσε την προσοχή μου από την αυτοσυγκέντρωση που είχα εκείνη τη στιγμή.

Η Ελλάς μπήκε σε μια φοβερή καταστροφή. Και θα καθόμουν τώρα να ανάψω τσιγάρο ή να πιω καφέ; Τίποτα. Ήμουν τελείως αφοσιωμένος σε αυτή την μεγάλη κρίση. Και ζήτησα τον Σπαντιδάκη. Μου τον έφεραν. Και μπήκε μέσα ο άνθρωπος και άρχισε και έκλαιγε. Τώρα τι να κάνω εδώ πέρα; Και του λέω ελάτε και πήγα κάτω στο Πεντάγωνο, σταμάτησα να δω αν οι αδελφές μου και η μητέρα μου ήταν εντάξει.

Εκεί είχε μεγάλη στιχομυθία η μητέρα μου με τον διοικητή τον αρμάτων μάχης που την περικύκλωσαν. Ο οποίος ο φουκαράς έχοντας υπόψη ότι ο Παττακός έδωσε την εντολή εν ονόματι του Βασιλέως κλπ, κλπ, αφού πίστευε ότι εγώ είχα κάνει το κίνημα. Και το εξηγούσε στη μητέρα μου.

Λέει, μεγαλειοτάτη ο Βασιλεύς έδωσε εντολή. Ρε παιδί μου του λέει, τώρα του μιλάω στο τηλέφωνο. Ο Βασιλεύς είναι εναντίον. Όχι, δεν ξέρετε. Μα εγώ δεν ξέρω, αφού τώρα του μιλάω στο τηλέφωνο. Αυτή η στιχομυθία έγινε.

Εγώ κατέβηκα και του είπα να πάρει τα άρματα και να φύγει και πήγα μετά στο Ανάκτορο Αθηνών, έψαχνα τον γραμματέα μου δεν μπορούσα να τον βρω. Βρήκα δύο παλιούς αξιωματικούς που ήταν επίτιμοι υπασπιστές του πατέρα μου. Ο ένας που του ζήτησα τη γνώμη του μου είπε να τους συλλάβω και ο άλλος μου είπε να συμμαχήσω μαζί τους. Οπότε είχα δύο διαφορετικές απόψεις αμέσως.

Πήγα στο σπίτι του αρχηγού του γραφείου μου δεν μπορούσα να τον βρω εκεί πέρα και πήγα στο Πεντάγωνο. Στο Πεντάγωνο ήταν μια αφόρητη κατάσταση. Όπου εμφανιζόμουν ήταν όλα, πειθαρχία κλπ. Όποτε έμπαινα μέσα στο γραφείο έπιαναν τους στρατηγούς, τους δέρνανε, τους πετάγανε μέσα στα δωμάτια κλπ. Και κάθε τόσο ερχόντουσαν πάλι μέσα όπως και στο Τατόι εις στάση προσοχής αλλά με μεγάλο πείσμα ότι κινούνται οι κομμουνιστές και ότι πρέπει να κάνετε και να δείξετε κλπ.

Σας παρακαλώ λέω, σταματήστε αυτές τις ανοησίες περί κομμουνιστών και κινήματα κλπ., αυτά είναι ανοησίες, αφήστε αυτά. Λέει πρέπει να ορκίσετε Κυβέρνηση. Τώρα, υπήρχε μεγάλη ανάγκη σε εμένα να έχω κάποια συμβουλή το τι να κάνω. Λέω, θέλω να δω τον Πρωθυπουργό της Ελλάδος. Με πολύ σκληρό και αναιδέστατο τρόπο αλλά πάντοτε με πειθαρχία, δεν έχετε Πρωθυπουργό. Μα δεν σας ρώτησα αν έχω ή δεν έχω, σας είπα ότι θέλω να δω τον Πρωθυπουργό. Τέλος πάντων με τη φασαρία αυτή μου έφεραν τον κ. Κανελλόπουλο τον οποίο είχαν κλείσει σε ένα δωμάτιο κάτω.

Και μπαίνει μέσα και μου λέει έξω φρενών, 3 λοχαγοί και 3 συνταγματάρχες, κάπως έτσι το είπε, κατέλαβαν την εξουσία, τι θα κάνετε; Του λέω κύριε Πρωθυπουργέ για αυτό σας ζήτησα να έρθετε να μου δώσετε μια συμβουλή το τι να κάνω. Μου λέει να τους συλλάβετε όλους. Του λέω με συγχωρείτε, ελάτε μαζί μου, και πάμε στο παράθυρο και του λέω, εκεί έξω τι βλέπετε κ. Πρωθυπουργέ; Μου λέει βλέπω στρατιώτες και άρματα μάχης κλπ. Λέω δεν ελέγχω κανέναν από αυτούς, με τι θα τους συλλάβω; Μου λέει, τότε τι σκέφτεστε να κάνετε; Λέω σκέφτομαι ότι μήπως θα έπρεπε να ορκίσω μια Κυβέρνηση με όσους μπορώ λιγότερους στρατιωτικούς για να κερδίσω χρόνο για να τους ανατρέψω. Διότι δεν βλέπω τι άλλο μπορώ να κάνω αυτή τη στιγμή, δεν έχω δύναμη να τους αντισταθώ.

Και μου λέει αντιλαμβάνομαι, φαντάζομαι αυτή είναι η μόνη λύση που έχετε. Και μάλιστα μου λέει με ένα χαμόγελο, θα πρέπει να ξανά πάω σε αυτό το δωμάτιο που με έχουν κλείσει κάτω; Λέω τι να σας πω, ξέρω εγώ; Μετά από αυτό, πάλι ήθελα να κερδίσω χρόνο και ζήτησα να δω όλους τους ανωτάτους αξιωματικούς των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων από ταξίαρχο και πάνω. Δεν ήθελα ούτε ο Πατακός να μπει μέσα γιατί είχε κάνει το πραξικόπημα, αλλά από ταξίαρχο και πάνω.

Μπήκα μέσα στην αίθουσα, όλοι ήταν σε στάση προσοχής. Κάθισα, κάθισαν όλοι και τους είπα πολύ μικρές κουβέντες. Λέω κύριοι, είμαι ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων μόνον διότι ο Βασιλεύς Παύλος πέθανε. Εάν ο Βασιλέας Παύλος ζούσε θα ήμουν ανθυπολοχαγός, ή μάλλον είχα προαχθεί, είχα γίνει υπολοχαγός. Δεν ξέρω τη στρατιωτική τέχνη καλύτερα από εσάς, το μόνο που έχω να σας πω είναι ότι έχει γίνει ένα κίνημα στο οποίο ο βασιλεύς είναι τελείως εναντίον. Και θέλω να ξέρω ποιοι από εσάς θα σταθούν στο πλευρό του Βασιλέως σε οποιεσδήποτε αποφάσεις θα αναλάβω.

Όποιοι θα σταθούν με εμάς παρακαλώ να σταθείτε όρθιοι. Και εκείνη τη στιγμή σηκώθηκαν όλοι όρθιοι. Και κατάλαβα ότι όλοι οι ανώτατοι αξιωματικοί θα υπακούσουν σε εμένα αλλά κανένας από αυτούς δεν είχε ούτε ένα πιστόλι, κανένας δεν είχε μια μονάδα με την οποία θα μπορούσε να επικοινωνήσει κλπ.

Παρά ταύτα συνέχιζα να σκέφτομαι τι θα μπορούσα να κάνω και βρήκα στην άκρη του τραπεζιού τον καταπληκτικό άνθρωπο, τον ταξίαρχο Ζαφειρόπουλο, τον διοικητή των καταδρομών. Και τον ήξερα διότι ήταν παλιά υπασπιστής του πατέρα μου και είχε πολεμήσει επανειλημμένως σε διάφορες μάχες. Και λέω πρέπει να μιλήσω σε αυτόν, αλλά δεν μπορώ να μιλήσω κατευθείαν σε αυτόν γιατί θα καταλάβουν γιατί πήγαινα σε αυτόν.

Οπότε ζήτησα να δω όλους τους στρατηγούς έναν-έναν. Αυτή η δουλειά όπως καταλαβαίνετε κράτησε ώρες. Και κάθε τόσο έμπαιναν μέσα οι κινηματίες και φώναζαν ότι ορκίστε Κυβέρνηση κλπ. Τους πέταγα έξω, ξανά έμπαιναν. Και φτάνω σε αυτόν, ήταν ο τελευταίος. Αυτή η δουλειά κράτησε δυο ώρες περίπου. Και όταν ήρθε μέσα του λέω, κύριε Ζαφειρόπουλε έχουμε μερικά λεπτά στην διάθεσή μας, θέλω να σας ρωτήσω το εξής. Μπορείτε να πάτε να φέρετε τις καταδρομές επάνω και να πείτε ότι ο Βασιλεύς είναι αιχμάλωτος επάνω και να τον σώσουμε, διότι αν το κάνατε θα σώσουμε την Ελλάδα.

Και χαμογελούσε. Του λέω κύριε ταξίαρχε γιατί χαμογελάτε; Μου λέει, μεγαλειότατε δεν ξέρω αν έχετε συνειδητοποιήσει, εγώ πάω φυλακή τώρα. Μόλις βγω από εδώ πάω φυλακή. Εάν, μου λέει, δεν πάω φυλακή και μπορέσω να τους βρω θα τους φέρω. Λέω ο Θεός μαζί σου. Και εκείνη τη στιγμή πραγματικά αισθάνθηκα ένα άγχος, δηλαδή έκανα εμετό, διότι αντελήφθη εκείνη τη στιγμή ότι αν επέτυχε ο Ζαφειρόπουλος να φέρει τους καταδρομείς, θα είχα εκτελέσει τον Παπαδόπουλο, τον Πατακό και τον Μακαρέζο επιτόπου. Δεν θα το έκανα την επομένη αλλά εν βρασμώ την ώρα που κάναμε το κίνημα θα τους είχα εκτελέσει.

Όταν αισθάνεσαι ότι θα σκοτώσεις.., αλλά για τη σωτηρία του έθνους. Βεβαίως δεν πέτυχε και αναγκάστηκα να κάνω την Κυβέρνηση. Ήθελαν τον Σπαντιδάκη Πρωθυπουργό, ήθελαν τον Φαρμάκη Υπουργό Εξωτερικών. Γύρισα στον Σπαντιδάκη του λέω, στρατηγέ εσύ έχεις την εντύπωση ότι μπορείς να κάνεις τον Πρωθυπουργό της Ελλάδος; Όχι μεγαλειότατε. Ε, τότε τι συζητάμε; Ο κ. Φαρμάκης είναι νέος άνθρωπος έχει τον καιρό μπροστά του. Να πάρετε από το Υπουργείο Εξωτερικών έναν άνθρωπο. Και μου λέει ποιον θα κάνουμε Πρωθυπουργό; Και εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα τον εισαγγελέα το Αρείου Πάγου, τον κ. Κόλλια.

Εκ των υστέρων στην εξορία έμαθα το τι είχε υποστεί, διότι δεν είχαμε καιρό. Και του είχαν σπάσει την πόρτα, έλα εδώ εσύ, τι θέλετε; Γιατί είναι και τζόρος ο κ. Κόλλιας δεν ήταν…

Ξέρετε, εκείνη την ημέρα υπήρχε μεγάλη αγριότητα. Και έχω δει ορισμένες δηλώσεις ορισμένων από αυτούς που είχαν ασχοληθεί με το θέμα, ήταν μια κατάσταση πραγματικά άγρια. Δεν την έβλεπα εγώ, την υποψιαζόμουν και την αντιλήφθηκα μετά. Εκείνο που είχα δει ήταν ότι ο ναυτικός ο οποίος έγινε μετά γενικός γραμματεύς του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, ο Λαγοδήμος, πέρασε από το μπαλκόνι και μου λέει έρχονται και συλλαμβάνουν τον γραμματέα σας. Και λέω στον κ. Σπαντιδάκη, σε παρακαλώ πήγαινε σταμάτησε τις ανοησίες. Και βγήκε έξω να το σταματήσει και τον κόλλησε στον τοίχο ένας λοχαγός, ένας ταγματάρχης και λέει ποιος είσαι εσύ;

Και του λέει ο Παπαδόπουλος ο Σπαντιδάκης, ο στρατηγός, πρόσεχε λέει γιατί ο Βασιλέας έχει φτάσει στα άκρα. Κάνει έτσι .., ο Παπαδόπουλος και τον άφησαν. Γιατί πηγαίνανε κάτω είτε να τον σκοτώσουν ή να τον χτυπήσουν όπως και τον χτύπησαν εκείνη την ημέρα το πρωί.

Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι και το έχω ακούσει από διάφορες πηγές, ότι καλά θα είχα κάνει να μην τους είχα ορκίσει. Το θέμα για εμένα είναι και με συγχωρείτε που συγκινήθηκα πριν, αλλά ήταν μεγάλη φόρτιση να σκοτώσεις. Εκείνη τη στιγμή αισθάνθηκα πραγματικά ότι η τύχη της πατρίδος μου ήταν στα χέρια μου. Το τελευταίο πράγμα που ήθελα είναι η αιματοχυσία. Και το ενδεχόμενο να γίνει αιματοχυσία ήταν μεγάλο. Δηλαδή να μετακινηθούν στα τέρματα και ο ένας να χτυπάει τον άλλον, πατέρας να σκοτώνει γιο, ο γιος αδερφό κλπ., αυτά τα είχαμε δει στο παρελθόν.

Εάν δεν τους είχα ορκίσει το ενδεχόμενο ήταν ότι θα με έστηναν στο Τατόι, θα με απέκλειαν εκεί και δεν θα μπορούσα να ενεργήσω πλέον και μπορεί και μετά να μου έστελναν ένα αεροπλάνο να φύγω. Αυτοί όμως δεν επρόκειτο να κάνουν πίσω. Και σκέφτηκα ότι έπρεπε να κερδίσω χρόνο για να μπορέσω, να προσπαθήσω τουλάχιστον να τους ανατρέψω. Αλλά είναι πολύ εύκολο 40 χρόνια μετά να κάνουν κριτική στα αναπαυτικά, σε καναπέδες, και να λένε έπρεπε ο Κωνσταντίνος να μην τους ορκίσει.

Όποιοι τα λένε αυτά δεν είχαν ποτέ το αίσθημα το ότι από εσένα εξαρτάται βρε πως θα αντιμετωπίσεις μια τέτοια κρίση η οποία έχει τεράστιο επακόλουθο για τον τόπο σου. Είναι εύκολο να κάνεις τέτοια κριτική 40 χρόνια μετά. Και θα ήθελα να πω σε πολλούς ανθρώπους ότι πρέπει να προσέχουμε το τι λέμε. Πρέπει και οι συνάδελφοί σας αλλά και πολιτικοί, να είναι πιο προσεκτικοί. Πρέπει να αποκατασταθεί η αλήθεια. Και δεν πρέπει οι άνθρωποι να προσπαθούν να ετοιμάσουν το μέλλον τους και να αποκαταστήσουν την δική τους υστεροφημία.

Η αλήθεια πρέπει να βγει. Και εγώ το μόνο που μπορώ να σας πω είναι αυτά που έζησα, αυτά που έκανα, τα λάθη, τα σωστά. Και κυρίως δεν δέχομαι να μου λένε ότι εγώ ήξερα ή ήμουν έτοιμος να κάνω πραξικόπημα. Αυτά είναι απαράδεκτα και τα απαρνούμαι.