ΤΑ ΟΦΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Γράφει ένας από τους διαχειριστές του «Δημοκρατικού Εθνικού Ρεύματος».

    Σκοπός αυτού του άρθρου είναι όχι απλά για να μιλήσει για τα οφίκια στην Εκκλησία της Ελλάδος αλλά για να επισημάνει λάθη γύρω από αυτά, στον τρόπο που τα κοιτάζουν οι άνθρωποι και τι μπορεί να γίνει Δυστυχώς, τα οφίκια γίνονται στόχος πολλών κληρικών από νωρίς… αλλά και πολλών λαϊκών που στοχεύουν να ιερωθούν όχι γιατί αγάπησαν τον Χριστό αλλά την δόξα της προβολής… Της προβολής του εαυτού να φορούν σταυρούς, επανωκαλλύμαυχα και άμφια διαφόρων σχεδίων πέραν της εκκλησιαστικής παραδόσεως. Και δυστυχώς πολλοί Αρχιερείς μοιράζουν εκκλησιαστικά οφίκια από την πρώτη στιγμή σε νεαρούς κληρικούς οι οποίοι όχι απλά δεν ζυμώθηκαν με την ιερατική ζωή και εμπειρία αλλά ίσως δεν επέδειξαν ακόμα και τον ανάλογο ιερατικό ζήλο και έργο. Πρέπει να μπει ένα τέλος στην αρρώστια του αρχιμανδριτισμού και των οφίκιων!

Οικονόμος

    Οφίκιο που δίνεται σε έγγαμο κληρικό από τον Μητροπολίτη με ειδική χειροθεσία και απόδοση του ιερατικού αμφίου του επιγονατίου. Οικονόμος με τα σημερινά δεδομένα θα λέγαμε πως είναι ο διαχειριστής των οικονομικών, ο λογιστής της Μητροπόλεως. Όμως Οικονόμος με τα σημερινά δεδομένα μπορεί να θεωρηθεί και ο καλός Ιερέας που κοπιάζει για την ευταξία και καθαριότητα του Ναού και εργάζεται για την λειτουργική και κατηχητική καρποφορία του ποιμνίου του. Εάν και εφόσον ο οικείος Μητροπολίτης εξετάσει το έργο του και την καλή του διάθεση, τότε να τον επιβραβεύει τρόπον τινά για την «οικονομία» του, δηλαδή για την εν γένει ευταξία του Ναού και τον ζήλο του τον Ιερέα.

    Εάν ο Ιερέας που έλαβε το επιγονάτιο, δηλαδή το οφίκιο του Οικονόμου, επαυξήσει τον ζήλο του και συνεχίζει αμείωτα την ποιμαντική και λειτουργική του αποστολή, ο Μητροπολίτης κατά την κρίση του μπορεί να του χαρίσει σταυρό που να τον φέρει επιστηθίως κατά τις ιερές ακολουθίες και να ονομάζεται «Σταυροφόρος Οικονόμος». Η σταυροφορία του οικονόμου να γίνεται μέσα στην Θεία Λειτουργία και πριν του τον δώσει ο Μητροπολίτης να λέει «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι» για να του θυμίζει ότι το οφίκιο είναι τιμή αλλά πρωτίστως ευθύνη και ένας ακόμα βαρύτερος σταυρός.

Πρωτοπρεσβύτερος

    Το λέει η λέξη· πρώτος των πρεσβυτέρων. Το οφίκιο αυτό είναι η ανώτατη διάκριση σε έγγαμο κληρικό και διακρίνεται από την σταυροφορία του Ιερέως η οποία γίνεται με ειδική χειροθεσία από τον οικείο Μητροπολίτη.

    Σήμερα στην Εκκλησία της Ελλάδος γεμίσαμε Πρωτοπρεσβυτέρους. Ποιος είναι πρώτος ιερέας ποιού; Αυτό το οφίκιο σήμερα δίνεται σε έγγαμο κληρικό που διακρίνεται για την πείρα του, το έργο και την προσφορά του αλλά και την διοικητική του θέση. Η δική μας πρόταση είναι το οφίκιο του Πρωτοπρεσβυτέρου να δίνεται, όπως παλαιότερα, σε έγγαμο αλλά και σε άγαμο κληρικό, που θα κατέχει και διοικητική θέση μέσα στην Μητρόπολή του δηλαδή θα είναι Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος ή και κατ’ οικονομίαν και Αρχιερατικός Επίτροπος Αρχιερατικής Περιφέρειας και σε έναν κληρικό που θα διακρίνεται για το έργο του και την προσφορά του μετά από 25-30 χρόνια ιερωσύνης. Σ΄ αυτές τις διοικητικές θέσεις μπορεί να δοθεί αυτό το οφίκιο διότι ανταποκρίνεται στην ουσία των θέσεων αυτών· προΐστανται των ιερέων ως εκπρόσωποι του Μητροπολίτη σε μία περιοχή ή σε όλη την Μητρόπολη.

Αρχιμανδρίτης

    Το λέει η λέξη· αρχηγός της μάνδρας. Οι περισσότεροι ἐλέῳ ἐπανωκαλλυμαύχου γίνονται προϊστάμενοι σε ενοριακούς Ναούς(!!!) Σε ποια εκκλησιαστική περίοδο θεωρήθηκε η Ενορία ως μάνδρα;; Μάνδρα θεωρείται και είναι το Μοναστήρι και μόνο. Και αυτό το οφίκιο δίνεται μόνο στους Ηγουμένους των Μονών, κατ΄ οικονομίαν και στους Ιεροκήρυκες.

    Δυστυχώς, ο αρχιμανδριτισμός είναι μεγάλη ασθένεια στους κόλπους της Εκκλησίας όχι μόνο από κληρικούς που καυχιώνται επειδή είναι Αρχιμανδρίτες (……δεν υπάρχει λογική) αλλά και από υποψηφίους κληρικούς που γίνονται κληρικοί μόνο και μόνο για να γίνουν Αρχιμανδρίτες(!!!) Δόξα τῷ Θεῷ όμως ο οποίος που μας έδωσε και καλούς Αρχιμανδρίτες που η ἐν Χριστῷ αγαμία τους έγινε αφορμή για ολοκληρωτική αφοσίωση στον Θεό και ανιδιοτελή και κοπιώδη προσφορά τόσο στην μοναστικό βίο και στην ενοριακή ζωή όσο και στα εκκλησιαστικά γράμματα. Θέλοντας να περιοριστεί το φαινόμενο του Αρχιμανδριτισμού προτείνουμε το οφίκιο του Συγγέλου. 

Σύγκελος

    Σύγκελος υπήρχε στην εποχή της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ήταν οφίκιο του αγάμου κληρικού με το οποίο λάμβανε το επιγονάτιο και το επανωκαλλύμαυχο.

    Σύγκελος σημαίνει «μαζί στο κελί», δηλαδή μοναχοί που μένουν στο ίδιο μοναστήρι. Θα μπορούσε αυτό το οφίκιο να επαναφερθεί στην Εκκλησία της Ελλάδος και να δίνεται από τον οικείο Αρχιερέα με ειδική χειροθεσία σ΄ έναν άγαμο κληρικό που διακονεί πολυετώς την Εκκλησία με ακάματο ζήλο. Εξάλλου, το οφίκιο αυτό του Συγκέλου επαναφέρθηκε σε μία Μητρόπολη της Εκκλησίας της Ελλάδος!

    Αυτές τις αλλαγές προτείνουμε στα οφίκια και ας δούμε δύο θέματα χωρίς να εμβανθύνουμε ιδιαίτερως.

Άγαμος κληρικός μέσα στον κόσμο;

    Σίγουρα αυτά είναι θέματα που δεν εξαντλούνται μέσα σε λίγες γραμμές ενός άρθρο· είναι υπόθεση ζωής! Ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Ελλάδος σε γενικές γραμμές επισημαίνει πως ο μοναχός που εγκαταβιοί σε Μοναστήρι χειροτονείται από τον οικείο Μητροπολίτη, του δίνεται προσωρινή μισθολογική θέση από το Ελληνικό δημόσιο και εξυπηρετεί ενορίες ως εφημέριος και όχι ως προϊστάμενος προσωρινώς έως ότου ο Μητροπολίτης του θελήσει να τον επαναφέρει στην μοναστική του ζωή.

    Ο άγαμος κληρικός υποχρεούται να μένει σε Μοναστήρι. Πολλούς θα τους ξινίσει αλλά, πέρα από τις σαφείς και σοφές προβλέψεις του ισχύοντος Καταστατικού Χάρτη, η εκκλησιαστική ζωή και εμπειρία αιώνων έδειξε ότι ο μοναχός είναι καλό να συγκροτεί κοινόβιο με άλλους μοναχούς. Χωρίς να αποκλείουμε περιπτώσεις λαϊκών κοσμοκαλόγερων, «ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν» και μη ξεχνώντας την ενσυνείδητη ύπαρξη αγάμων μελών της Εκκλησίας ἐν τῷ κόσμῳ, είτε λαϊκών είτε κληρικών, κατά την αποστολική και μεταποστολική περίοδο (1^ος-4^ος αι. μ.Χ.), δοκιμασμένος βίος ως μοναχός, πλην των ερημιτών, αποτελεί το μοναχικό κοινόβιο στο Μοναστήρι. Εξάλλου είπε και ο Χριστός και το αφήνουμε για προβληματισμό προς όλους· «ὁ δυνάμενος χωρεῖν χωρείτω»!

«Πάντα εὐσχημόνως καὶ κατά τάξιν γινέσθω»

    Η δέηση του Διακόνου, τόσο στην Θεία Λειτουργία, όσο και σε άλλες ακολουθίες· «Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν, τῶν ἱερέων, τῶν ἱερομονάχων, τῶν διακόνων καὶ τῶν μοναχῶν καὶ πάσης τῆς ἐν Χριστῷ ἡμῶν ἀδελφότητος» φανερώνει και την ιερατική τάξη της Εκκλησίας στην ενοριακή πράξη και ζωή. Πρώτα οι Ιερείς, μετά οι Ιερομόναχοι και μετά οι Διάκονοι και μετά οι μοναχοί. Σε διάφορες ακολουθίες λοιπόν βλέπουμε την ασάφεια να τοποθετούνται πρώτοι πρώτοι οι Αρχιμανδρίτες, έστω 25-30 χρονών και οι Ιερείς, λευκασμένοι στην ιερωσύνη με 40-45-50 χρόνια ιερωσύνης πίσω. Η Εκκλησία θα έπρεπε να το δει αυτό και να θεσπίσει την ιερατική τάξη στις ακολουθίες κατά πρεσβεία χειροτονίας, είτε έγγαμος είτε άγαμος και όχι κατά πρεσβεία οφικίου!

    Είναι στην κρίση όλων οι παραπάνω προτάσεις! Ο Θεός να μας φωτίζει όλους και κυρίως την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος για συνετές ἐν Χριστῷ αποφάσεις διότι το φορτίο της είναι μεγάλο!