ΑΠΡΙΛΙΑΝΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ - ΟΙΚΟΔΟΜΗ-ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ-ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ-ΠΑΙΔΕΙΑ

Γράφει ένας από τους διαχειριστές του "Δημοκρατικού Εθνικού Ρεύματος".

Πραξικοπήματα ή εκτροπές από την ομαλή λειτουργία ενός πολιτεύματος επηρεάζουν αναπόφευκτα τις οικονομικές δραστηριότητες, εντονότερα από όσο οι συνήθεις ομαλές εναλλαγές στο πολιτικό σκηνικό. Αυτό συνέβη και με την Ελληνική οικονομία που ήδη προς τα τέλη του 1966 εμφάνισε σημάδια κάμψεως, τα οποία εν συνεχεία, μετά το πραξικόπημα, θα μετατραπούν σε μια πρόσκαιρη ύφεση των οικονομικών δραστηριοτήτων.

Η δραχμή από ταπεινός και ανεπιθύμητος συγγενής των ξένων χρηματιστηρίων κατέστη, κατ’ επίσημη γενική αναγνώριση, ένα από τα σκληρότερα νομίσματα του διεθνούς νομισματικού συστήματος.

Ο οικιστικός τομέας

Τα πρώτα μέτρα που έλαβε το καθεστώς των Συνταγματαρχών ευνοούσαν τις οικοδομικές δραστηριότητες:

* Καταργήθηκε ο "Φόρος υπεραξίας επί των ακινήτων".

* Η δανειοδότηση κατασκευαστών και αγοραστών για τις κατοικίες έγινε ανετότερη.

Τα έτη 1968 και 1969 οι πιστώσεις στον οικιστικό τομέα αυξήθηκαν κατά 62% και 44%. Η οικοδομή μετατράπηκε σε μοχλό της οικονομικής επέκτασης. Συμπαρέσυρε όμως και την βιομηχανία, αφού οι οικοδομές χρειάζονταν τσιμέντα, άλλα υλικά οικοδομών, ξυλεία κλπ.

Οι επενδύσεις

Το καθεστώς εμφάνισε λιγότερους ενδοιασμούς από όλες τις προηγούμενες μεταπολεμικές κυβερνήσεις στην καθιέρωση ή διεύρυνση κινήτρων για την ενθάρρυνση της επενδυτικής δραστηριότητος. Τα κίνητρα ευνοούσαν και τις ξένες επενδύσεις- τον δεύτερο μετά τις κατασκευές και τουρισμό μοχλό οικονομικής επέκτασης. Την περίοδο 1968 – 1973 τα εισαγόμενα κεφάλαια επενδύσεων βάσει του Ν.2687/53 αυξήθηκαν αρκετά και το 1972 σχεδόν διπλασιάστηκαν σε σύγκριση με το επίπεδο του 1966.

Τέλος, οι κυβερνήσεις της εποχής συνεννοήθηκαν με τον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να του αναθέσουν λειτουργίες σχεδιασμού και ανάπτυξης περιοχών που ως τότε άνηκαν τυπικά στην δικαιοδοσία του κράτους ή ειδικών οργανισμών.

Ο τουριστικός τομέας

Η δικτατορία θα ευνοηθεί στην αρχή και από εξωτερικούς παράγοντες. Δεν άφησε να περάσει ανεκμετάλλευτη η ευκαιρία της αυξανόμενης ζητήσεως για τουριστικές υπηρεσίες. Παρείχαν κίνητρα και άνετη χρηματοδότηση για την κατασκευή των ξενοδοχείων, μετατροπή δωματίων προς ενοικίαση κλπ. Ο τουριστικός τομέας επεκτάθηκε γρήγορα. Το άνοιγμα των κρουνών για δανειοδότηση τουριστικών ξενοδοχείων και εγκαταστάσεων οδήγησε σε εξαπλασιασμό της χρηματοδοτήσεως του τουρισμού μέσα σε λίγα χρόνια (1967 – 1973).

Το πενταετές πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης (1968 – 1972)

Ως ένα βαθμό η δικτατορία χρησιμοποίησε και την υποδομή για την οικονομική πολιτική που είχε διαμορφωθεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 τους μηχανισμούς προγραμματισμού, τους φορείς ειδικών χρηματοδοτήσεων κλπ. Τα έργα υποδομής στην Ελλάδα την περίοδο 1968 – 1973 είναι πολλά και αναρίθμητα. Ολοκληρώθηκε το οδικό δίκτυο που είχε μείνει ημιτελές και κατασκευάστηκαν δρόμοι σε χωριά και βουνά. Λύθηκε το προσφυγικό πρόβλημα κτίζοντας πολυκατοικίες για την στέγαση των προσφύγων. Εκσυγχρονίστηκαν τα ΕΛΤΑ για γρήγορες μεταφορές. Σε 12.000 χωριά “έβαλε” φως η χούντα Παπαδόπουλου[εκκρεμεί παραπομπή]. Συνεχίζοντας την πρακτική των προηγουμένων κυβερνήσεων συνέταξε το δικό της ένα πενταετές πρόγραμμα οικονομικής αναπτύξεως 1968 – 1972.

Το Πρόγραμμα βασίζονταν στην ενίσχυση του ρόλου της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και την αποτελεσματικότερη λειτουργία των ελευθέρων οικονομικών θεσμών.

Εννοείται πως μια τέτοια πολιτική θα έπρεπε, σύμφωνα με το πρόγραμμα, να καταργήσει, ανάμεσα σε άλλα, την ευνοική χρηματοδότηση συνεταιριστικών βιομηχανιών, οι οποίες θα πρέπει να κληθούν να ανταγωνιστούν υπό ίδιους όρους τις ιδιωτικές, ώστε να μη δημιουργούνται αντιοικονομικές μονάδες, να ανοίξει τα κλειστά επαγγέλματα, να εισάγει ιδιωτικά κρητήρια στο δημόσιο για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητά του και, να προχωρήσει σε εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις.

Ο τιμάριθμος

Η υγιής οικονομία της χώρας περιώρισε την αύξηση τού τιμαρίθμου σε 1,7% για το 1967, έναντι αυξήσεως 5% του 1966 και 3% του 1965. Απόλυτη σταθερότητα των τιμών επετεύχθη κατά το 1968, εντός του οποίου το μέσο επίπεδο τού τιμαρίθμου εμφάνισε αμελητέα αύξηση κατά 0,3% μόνον.

Η κεφαλαιαγορά

Η αξία των χρηματιστηριακών συναλλαγών ανήλθε κατά το 1969 στο επίπεδο των 1.885 εκατ., σημειώθηκε έτσι αύξηση κατά 85% έναντι του 1967 και 151% έναντι του 1966. Περισσότερον εντυπωσιακή υπήρξε η άνοδος στις μετοχικές συναλλαγές, οι οποίες ανήλθαν σε 720 εκατ. δρχ. και σημειώθηκε αύξηση κατά 142% έναντι του 1967 και 208% του 1966. Η μέση ετήσια άνοδος του δείκτη ανήλθε κατά το 1968, σε 49% έναντι του 1967 και σε 58% έναντι του 1966

Η χρηματοδότηση τής οικονομίας
Δια των ληφθέντων πιστωτικών μέτρων, αποδεσμεύθηκε το πιστωτικό σύστημα από τις αναχρονιστικές μεθόδους και εισήχθησαν σύγχρονοι μέθοδοι χρηματοδοτήσεως, ιδιαιτέρως στις παραγωγικές δραστηριότητες στους τομείς των οικοδομών, του εμπορίου, της γεωργίας, των επαγγελματιών του τουρισμού, των ναυπηγήσεων, των γεωργικών βιομηχανιών, της βιοτεχνίας και των εξαγωγικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης τής Ελλάδος, το συνολικό ύψος τής χρηματοδοτήσεως της οικονομίας τής χώρας ανήλθε στις 31 Δεκεμβρίου 1968 σε 96.574 εκατ. δρχ. η συνολική χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα ανήλθε κατά το ίδιο έτος σε 80.740 εκατ. δρχ. Ευρύτατη υπήρξε η συμμετοχή στην χρηματοδότηση της οικονομίας των καθαρώς επενδυτικών τραπεζών κατά το 1968. Η Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Αναπτύξεως χορήγησε σε βιομηχανίες δάνεια ύψους 528 εκατ. δρχ., ενώ η Τράπεζα Επενδύσεων προέβη σε επενδύσεις στην βιομηχανία συνολικού ύψους 196 εκατ. δρχ.

Η κατανάλωση

Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αυξήσεως της εσωτερικής ζητήσεως για προϊόντα μεταποιήσεως την περίοδο 72-79 σε πραγματικούς όρους ήταν 6.2% έναντι 3.6% της Κοινότητας των 4. Η εικόνα όμως άλλαξε τελείως την επόμενη περίοδο 79-85 με πτώση του μέσου ρυθμού στο -0.6% έναντι ρυθμού 0.1% για τους 4 της Κοινότητας. Η ανάκαμψη που άρχισε το 1983 δεν ήταν ακόμη επαρκής ώστε να επιτευχθεί το επίπεδο του 1979. Στις εξωτερικές αγορές τα μερίδια της χώρας παρέμειναν σχετικά σταθερά μεταξύ των ετών 74 και 1985. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το κόστος στο εσωτερικό δημιούργησαν αναμφίβολα προβλήματα στις εξαγωγές. Στην περίοδο 70-79 παρατηρήθηκε μια ανάπτυξη των κλάδων των υφαντικών, χημικών και μη μεταλλικών ορυκτών παρόμοια με εκείνη που χαρακτήρισε τις πρόσφατες βιομηχανοποιημένες χώρες (MICS). Μετά την κρίση του 1979-80 οι κλάδοι των τροφίμων και των χημικών δεν επηρεάστηκαν αισθητά, ενώ δυσμενής ήταν η εξέλιξη του κλάδου των υφαντικών.

Παιδεία

Ύστερα από μια πρώτη περίοδο ακύρωσης των νεοτερισμών το καθεστώς Παπαδόπουλου προχώρησε σε σαφέστερες θέσεις. Η στροφή τοποθετείται συμβατικά το 1971 επαναφέρει παλαιότερους προσανατολισμούς προς την επαγγελματική εκπαίδευση, και εκδηλώνεται με την ίδρυση των Κέντρων Ανωτέρας Τεχνικής Εκπαιδεύσεως (ΚΑΤΕ) και την επέκταση του τεχνικο-επαγγελματικού κλάδου του συστήματος. 

Τα Ελληνικά Πανεπιστήμια το 1970-1974 ήταν από τα Πρώτα 100 καλύτερα πανεπιστήμια στον Κόσμο, ενώ το Πάντειο το 1973 ήταν στην 7η θέση!

Να σημειωθεί ότι στις μέρες μας τα Ελληνικά Πανεπιστήμια βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις των σύγχρονων Κρατών. Ξεκίνησε η κατασκευή των Πανεπιστημιουπόλεων Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πατρών.

• Κατασκευή σχολείων σε όλα τα χωριά που υπήρχαν μικρά παιδιά, και δημιουργία σχολείων σε όποια μεγάλη πόλη χρειαζόταν.
• Δωρίζονται σε 65 σχολεία της Αττικής και στην συνέχεια σε όλη την Ελλάδα προτομές του Μεγάλου Αλεξάνδρου για να τοποθετηθούν σε βάθρο σε ειδικό χώρο του κάθε σχολείου, έτσι ώστε τα παιδιά να εμπνέονται από τον Μέγα στρατηλάτη και να τον έχουν ώς πρότυπο.
•  Καθιέρωση, κρατικών βραβείων για τους αριστούχους του 6ταξιου Γυμνασίου
  Διπλασιασμός των κονδυλίων για την παιδεία,
• Χορήγηση πρώτων υποτροφιών στους αριστούχους μαθητές, για μετέπειτα σπουδές.
• Χορήγηση σημαντικού χρηματικού ποσού σε αριστούχους φοιτητές για την μετέπειτα επαγγελματική σταδιοδρομία,
•  Παροχή Δωρεάν Ιατροφαρμακευτικής και Νοσοκομειακής περίθαλψης σε όλους τους φοιτητές,
•  Χορηγήση "Σπουδαστικών Δανείων",
•  Αύξηση της Χρηματικής αμοιβής για το ημερήσιο φοιτητικό συσσίτιο
•  Χορηγήσει ειδικού Κονδυλίου για την Ψυχαγωγία των φοιτητών
•  Παροχή 3τρης Εξεταστικής στους Φοιτητές
•  Δωρεάν Χορήγηση Βιβλίων Για Όλους τους ΜΑΘΗΤΕΣ και ΦΟΙΤΗΤΕΣ

Πηγές:

* Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, ΙΣΤ Τόμος, Εκδοτικής Αθηνών.
* 21η Απριλίου 1967-8η Οκτωβρίου 1973, Στυλιανού Παττακού.