ΤΟ ΑΓΓΛΟΚΙΝΗΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ 3ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1843.

Γράφει ένας από τους διαχειριστές του "Δημοκρατικού Εθνικού Ρεύματος".

Έχω αγανακτήσει ακούγοντας ότι η ενέργεια της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 υπήρξε "Επανάσταση κατά της απολυταρχίας του Όθωνα". Αποτελεί ψεύδος είτε από αφέλεια, είτε από ραδιουργία και σκόπιμη προπαγάνδα. Ας δούμε τα γεγονότα με σειρά και αντικειμενικότητα.

Η κατάσταση πριν την 3η Σεπτεμβρίου και το έργο του Όθωνα

Ο Βασιλεύς Όθων Α΄

Η Ελλάδα στις παραμονές των γεγονότων της 3ης Σεπτεμβρίου παρουσίαζε μια εικόνα εσωτερικής πολιτικής αναταραχής. Κύρια αιτία της αναταραχής ήταν οι διχόνοιες που προκαλούσαν οι ξενόδουλοι πολιτικάντηδες και τα λάθη των Βαυαρών αξιωματούχων (κυρίως του αγγλόδουλου Αρμανσμπέργκ) που κυβερνούσαν την Ελλάδα σαν γερμανικό κρατίδιο αδιαφορώντας για τις ιδιαιτερότητες της. Οι Αντιβασιλείς δεν σεβάστηκαν το θρησκευτικό αίσθημα των Ελλήνων απαλλοτριώνοντας το 50% της Εκκλησιαστικής περιουσίας και κλείνοντας πολλές Μονές. Απέτυχαν να εντάξουν στον νέο ελληνικό στρατό πολλούς Έλληνες αγωνιστές της επανάστασης του 1821 καταδικάζοντας τους στην ανέχεια, απέτυχαν να διανείμουν την αδιάθετη καλλιεργήσιμη γη αποκαθιστώντας πολλούς ακτήμονες που ζούσαν στα όρια της εξαθλίωσης.

Ο Όθων μόλις ενηλικιώθηκε και ανέβαλε καθήκοντα απέτρεψε μεγαλύτερης έκτασης ανωμαλίες και έκτροπα. Δυστυχώς, η πρωθυπουργία ανατέθηκε στον Άρμανσμπεργκ για να αποφευχθούν οι αντιζηλίες και έριδες των Ελλήνων κομματικών ηγετών. Ο Βασιλεύς διένειμε αγροτικές εκτάσεις σε ακτήμονες. Κατάρτισε το συμβούλιο Επικρατείας και συγκρότησε την Ιερά Σύνοδο. Αποφυλάκισε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον διόρισε μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας, επικύρωσε το βαθμό του Στρατηγού και του απένειμε ανώτατο παράσημο. Όσοι δεν περιλήφθηκαν στο Συμβούλιο, δυσφήμησαν, αντέδρασαν, επέκριναν τον Όθωνα ως απολυταρχικό, υποκίνησαν σε στάσεις, με συνέπεια, ληστείες, λεηλασίες, αναρχία... Με μια σφιχτή οικονομική πολιτική η κυβέρνηση του Όθωνα προσπάθησε να νοικοκυρέψει την οικονομική κατάσταση της χώρας που έβγαινε καταχρεωμένη με την διασπάθιση δημοσίου χρήματος από τους πολιτικούς. Έτσι αναγκάστηκε να προβεί σε σκληρά φορολογικά μέτρα που αύξησαν την λαϊκή δυσαρέσκεια.

Έργα και ημέρες πολιτικών...

Οι πολιτικοί αυτοί του τόπου, με ελάχιστες εξαιρέσεις, υπήρξαν πληγή αυτού του τόπου. Και εδώ για τα μικροπολιτικά τους συμφέροντα χρησιμοποίησαν ως πρόβατα τον λαό. 

Ο κορυφαίος ιστορικός αυτού του τόπου Κων/νος Μπαρμπής γράφει περί της πολιτικής κατάστασης στο τετράτομο έργο "Τσακάλια και ύαινες της Ελληνικής πολιτικής" τα εξής:

"Παρά την βραχεία ανάπαυλα χάρη στο γάμο του Βασιλέως με την Αμαλία, η πρωθυπουργοποίηση του Ρούντχαρτ προκάλεσε νέες διενέξεις, με ραδιουργίες Αγγλίας και Γαλλίας, και τελικά ο Ανώτατος Άρχοντας αναγκάστηκε, για να εξευμενίσει το Λονδίνο, να αναθέσει την πρωθυπουργία, στο δικό της "όργανο": τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Οι αντίθετοι ξεσπάθωσα, μετά πό ένα τρίμηνο ο πρωθυπουργός παραιτήθηκε, τον διαδέχθηκε ο ίδιος ο Όθωνας, αλλά οι (πάντοτε) δυσαρεστημένοι με επικεφαλής τον Ανδρέα Λόντο, τον ανικανοποίητα βαθμολογικά Δημήτριο Καλλέργη και διαφόρους στρατιωτικούς κινήθηκαν για την ανατροπή του μοναρχικού πολιτεύματος. Φυσικά δεν ήταν το Σύνταγμα εκείνο που τους απασχολούσε, αλλά η απόκτηση μεγαλύτερης εξουσίας εις βάρος των δικαιοδοσιών και αρμοδιοτήτων του Ηγεμόνα-με τον λαό αμέτοχο και αδιάφορο."

Οι συνωμοσίες για την επιβολή συντάγματος ξεκίνησαν όταν οι πολιτικές φιλοδοξίες των αρχηγών των τριών πολιτικών κομμάτων της εποχής (Αγγλικό, Γαλλικό, Ρωσικό) συνάντησαν την δυσαρέσκεια της Αγγλίας για τις αλυτρωτικές προσπάθειες του Όθωνα να αποσταθεροποιήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου

Πίσω από την ενέργεια της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 κρυβόταν ο πρεσβευτής της Αγγλίας Λάιονς συνεπικουρούμενος πλήρως και παντοιοτρόπως από τον πρέσβη της Γαλλίας. Οι 2 πρέσβεις είχαν σχηματίσει συνασπισμό κατά του Όθωνα και όταν έκριναν ότι οι μη προβλέψιμες εξελίξεις σε περίπτωση αποχώρησης ή παραίτησης του Βασιλέως θα ήταν περισσότερο επικίνδυνες για τα συμφέροντα των χωρών τους από την παραμονή του, θα χρησιμοποιήσουν το Σύνταγμα με ψαλιδισμένες τις εξουσίες του για να τον προστατεύσουν.

Ας σημειωθεί πως, ο φιλέλληνας πατέρας του Όθωνος, Βασιλεύς της Βαυαρίας Λουδοβίκος Α΄ υπέβαλλε ως όρο για να έλθει να βασιλεύσει ο δευτερότοκος γιος του Όθων στην Ελλάδα την μη παραχώρηση Συντάγματος! Ο όρος αυτός έγινε δεκτός και οφειλόταν στις αδυναμίες που θα αντιμετώπιζε αυτό το νέο και μικρό κρατίδιο. Μην ξεχνούμε πως η πληγή της Ελλάδος είναι οι πολιτικοί της.

Η χρεοκοπία και πτώχευση της Ελλάδος το καλοκαίρι του 1843 ενέτειναν την κατάσταση. 

Την νύκτα της 2ας προς 3η Σεπτεμβρίου 1843 ο Συνταγματάρχης Ιππικού Καλλέργης επιθεωρεί την μονάδα του. Μετά τους έδωσε την διαταγή να βαδίσουν στην πρωτεύουσα και να στρατοπεδεύσουν έμπροσθεν των ανακτόρων, ενώ έδωσε διαταγή να ανοίξει η φυλακή του Μεντρεσέ και να ελευθερωθούν οι κρατούμενοι. 

Η πορεία της στρατιωτικής φάλαγγας έλαβε χώρα μέσα στην νύχτα εν μέσω τυμπανοκρουσιών και σαλπισμάτων. Έντρομοι και έκπληκτοι οι κάτοικοι της πρωτεύουσας στέκονταν στους γύρω δρόμους. Συχνά οι στρατιώτες τους φώναζαν «Ζήτω το σύνταγμα!» και αυτοί ανταπαντούσαν επαναλαμβάνοντας την ιαχή. Η μονάδα του Καλλέργη παρατάχθηκε μπροστά στο παλάτι και ο Όθων ρώτησε τι υποδηλώνει το κίνημα τους. Ο Καλλέργης αποκρίθηκε ότι ο λαός και ο στρατός ζητούν σύνταγμα. Ο Όθων απάντησε ζητώντας να διαλυθούν ησύχως και θα φρόντιζε για το αίτημα τους, αλλά ο Καλλέργης αρνήθηκε. Με το πρώτο φως της μέρας ο Καλλέργης συνέλαβε όλους τους υπουργούς, ενώ οι ιππείς του συνωθούσαν πολίτες με την βία προς τον χώρο έμπροσθεν των ανακτόρων που είχαν στρατοπεδεύσει οι «επαναστάται» και ήδη είχε δημιουργηθεί μια οχλαγωγία ενός πλήθους στρατιωτών, πολιτικών, φυλακισμένων που απελευθερώθηκαν από τα κοντινά κρατητήρια μετά την κατάλυση της χωροφυλακής, περιέργων που ρωτούσαν να μάθουν τι συμβαίνει.

Με εξαίρεση τον Μεγάλο Αγωνιστή Ιωάννη Μακρυγιάννη που ελαυνόταν από αγνά κίνητρα, την δήθεν "επανάσταση" αποτελούσαν φυλακισμένοι, περιτρίμματα της αγοράς, στρατιώτες της μονάδας του Καλλέργη και ελάχιστος αριθμός πολιτών, φυγόδικοι, απατεώνες, πόρνες και κλέφτες.

Πηγές

* Πολιτική Ιστορία της Νεοτέρας Ελλάδος, Γεωργίου Ασπρέα.

* Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Κων/νου Παπαρρηγόπουλου.
* Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα (1821-1936) τόμος Α΄, εκδόσεις Μ.Ι.Ε.Τ., Gunnar Herring.
* Ιστορία του Νεώτερου Ελληνισμού, Επαμεινώνδα Κυριακίδη.

* Τσακάλια και ύαινες της Ελληνικής πολιτικής, Α΄ Τόμος, Κων/νου Μπαρμπή.

* Όθων Α΄, Κων/νου Μπαρμπή.

* Βασιλεία, Κων/νου Πλεύρη.
* 3η Σεπτεμβρίου 1843, εκδόσεις Φυτράκη, Δημήτρη Φωτιάδη.

* Blog "Θέματα Ελληνικής Ιστορίας". Πατήστε εδώ: 3η Σεπτεμβρίου 1843.