ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΚΟΛΟΥΔΗ ΜΕ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Η αλήθεια δεν μπορεί να κρυφτεί. Και εμείς είμαστε εδώ για να αποκαλύπτουμε τις αλήθειες. Αυτό το κείμενο πηγή έχει το blog "Ιστορικά Θέματα".

Βενιζέλος και γερμανικό δάνειο

Ελευθέριος Βενιζέλος

Η Ελλάδα μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων βρισκόταν σε δύσκολη οικονομική κατάσταση λόγω του ανταγωνισμού με την Τουρκία για την ναυτική υπεροπλία στο Αιγαίο. Ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος και η κυβέρνηση του βρισκόταν σε αναζήτηση σύναψης δανείου. Στις 23 Νοεμβρίου 1914 ο πρεσβευτής της Ελλάδας στην Γερμανία Θεοτόκης τηλεγράφησε στον Βενιζέλο ότι τον είχαν πλησιάσει ανώτατοι Γερμανοί ιθύνοντες (Zimmermann) και τον είχαν διαβεβαιώσει πως η Γερμανία μπορούσε να συνάψει ένα δάνειο 20 με 25 εκατομμύρια μάρκα με την Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελληνική κυβέρνηση θα δεσμευόταν ότι η Ελλάδα θα παρέμενε ουδέτερη κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Θεοτόκης ο ίδιος δήλωσε προς τον Zimmermann πως πολύ δύσκολα θα δεχόταν έναν τόσο γενικόλογο και δεσμευτικό όρο η κυβέρνηση του. Ο Βενιζέλος απάντησε αμέσως αρνητικά στο τηλεγράφημα, δηλώνοντας πως δεν μπορούσε να απεμπολήσει ένα τόσο σοβαρό Εθνικό δικαίωμα. Άλλωστε η πολιτική του στα επόμενα χρόνια θα ήταν ακριβώς η εμπλοκή της Ελλάδας και η συστράτευση της στο στρατόπεδο της Αντάντ. 

Φιλοβασιλικές κυβερνήσεις και γερμανικό δάνειο

Στέφανος Σκολούδης

Κατά τον χρόνο που ακολούθησε οι οικονομικές δυσκολίες μεγάλωσαν για τις Ελληνικές κυβερνήσεις και κορυφώθηκαν στα τέλη του 1915 λόγω των μεγάλων εξόδων και δαπανών που απαιτούσε η Ελληνική επιστράτευση. Η κυβέρνηση Σκουλούδη απευθύνθηκε εναγωνίως προς τις κυβερνήσεις της Αντάντ ζητώντας επειγόντως 10 εκατομμύρια δρχ.  αλλά τόσο η Αγγλία όσο και η Γαλλία αρνήθηκαν να δώσουν άμεσα προβάλλοντας μια σειρά από όρους και αξιώσεις, με απώτερο σκοπό να εκβιάσουν τον Βασιλιά ώστε να υποκύψει και να εγκαταλείψει την ουδετερότητα υπέρ αυτών. Την ίδια στιγμή η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα είχε "παγώσει" λόγω του συμμαχικού αποκλεισμού στο λιμάνι του Πειραιά που ήδη είχε προκαλέσει στην Αθήνα έλλειψη σε βασικά αγαθά. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Σκουλούδη εκ των υστέρων, η οικονομική δυσκολία του Ελληνικού κράτους ήταν τέτοια ώστε αν δεν γινόταν κάτι δραστικό, ο Βασιλιάς θα ήταν αναγκασμένος να βγει από την ουδετερότητα υπέρ της Αντάντ. 

Τελικώς η Γερμανία προσέγγισε εκ νέου την Ελλάδα στις 20 Νοεμβρίου 1915 προσφέροντας άμεσα δάνειο 40 εκατομμυρίων μάρκων. Την πρόταση διατύπωσε ο ίδιος ο πρέσβης Μίρμπαχ στον Έλληνα πρωθυπουργό Σκουλούδη. Σύμφωνα με τον Βεντήρη ο Σκουλούδης ρώτησε αν το δάνειο αυτό συνοδευόταν από κάποιο πολιτικό όρο, αλλά ο Μίρμπαχ απάντησε αρνητικά. 

Στοιχείο Γαλλικού πυροβολικού ακροβολισμένο με θέα την Αθήνα

Σύμφωνα με τον Σκουλούδη η Γερμανική πρόταση ήρθε σε γνώση του υπουργού Οικονομικών Δημήτρη Ράλλη αλλά και όλου του υπουργικού συμβουλίου και επί ένα μήνα οι Ελληνικές αρχές διαπραγματεύτηκαν μυστικά τους όρους του δανείου το οποίο δόθηκε στις αρχές Ιανουαρίου από την τράπεζα Μπλάιχρέντερ του Βερολίνου με 6% συνολικό επιτόκιο. Σύμφωνα με τον Σκουλούδη, οι όροι του δανείου και το επιτόκιο ήταν αρκετά ευνοϊκότερο από αντίστοιχα δάνεια που είχαν δοθεί από τους Αγγλογάλλους μέχρι τότε. Ήδη από τις 28 Δεκεμβρίου ο Σκουλούδης είχε ενημερώσει τον Ρωμανό, Έλληνα πρέσβη στο Παρίσι, ότι η Ελλάδα δεν ζητά πλέον δάνειο από την Γαλλία λόγω των προστριβών που είχαν δημιουργηθεί, κάτι όμως που δημιούργησε εύλογα υποψίες ότι η Ελληνική κυβέρνηση είχε βρει από αλλού χρηματοδότηση.

Η διομολόγηση του δανείου υπήρξε εντελώς μυστική και δεν παρουσιάστηκε προς ψήφιση στην Ελληνική βουλή. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις των δυνάμεων της Αντάντ δεν έμαθαν αμέσως τι είχε συμβεί. Οι πρέσβεις της Αγγλίας Έλλιοτ και της Γαλλίας Γκυγιωμά ρώτησαν πιεστικά τον Σκουλούδη αν αλήθευαν οι φήμες για Γερμανικό δάνειο στην Ελλάδα, αλλά αυτός διέψευσε την πληροφορία κατηγορηματικά. [...] 

Με τους ίδιους ακριβώς όρους και την ίδια δόθηκε και ένα δεύτερο ισόποσο δάνειο το 1916, σε μια Ελλάδα που δοκιμαζόταν σκληρά από την ασφυξία του Συμμαχικό ναυτικού αποκλεισμού που εν τω μεταξύ είχε ενταθεί. [...]

Τελικώς τα περίφημα αυτά Γερμανικά δάνεια δεν κατέληξαν ποτέ στο Ελληνικό θησαυροφυλάκιο, λόγω ακριβώς του περίεργου μηχανισμού των δανείων που συνάπτονταν μεταξύ κρατών την εποχή εκείνη. Συγκεκριμένα η εν λόγω Γερμανική τράπεζα άνοιξε μια πίστωση στην Εθνική τράπεζα στο όνομα της Ελληνικής κυβερνήσεως, και η Εθνική τράπεζα εξέδωσε τραπεζογραμμάτια τα οποία χρησιμοποίησε η Ελληνική κυβέρνηση και τα οποία είχαν σταθερή αξία. Όταν όμως μετά το τέλος του πολέμου η Γερμανία βρέθηκε στο στρατόπεδο των ηττημένων, η Γερμανική τράπεζα δεν κάλυψε το άνοιγμα και τα τραπεζογραμμάτια που είχαν εκδοθεί έγιναν ακάλυπτα".

 

Γράφει ένας εκ των διαχειριστών του "Δημοκρατικού Εθνικού Ρεύματος".

Συμπέρασμα

Τα δύο δάνεια από την Γερμανία επιβεβαιώνουν ότι η χώρα αυτή διατήρησε διαύλους επικοινωνίας με τον Στρατηλάτη-Βασιλέα Κωνσταντίνο ΙΒ΄ και ορισμένες φιλοβασιλικές κυβερνήσεις οι οποίοι ήταν αποφασισμένοι να μην εγκαταλείψουν την ουδετερότητα.

Ο Στρατηλάτης Κωνσταντίνος ΙΒ΄ στο γραφείο του

Σημειώνει ο Φιλίστωρ: "Η φιλοβασιλική πτέρυγα ορθώς υποστήριζε ότι το τελικό αποτέλεσμα του Α΄παγκοσμίου πολέμου ήταν πολύ απίθανο να προβλεφτεί με ασφάλεια. Κάθε ένταξη σε στρατόπεδο ήταν μια κίνηση εντελώς τυχοδιωκτική. Φανταστείτε ως δια θαύματος ο Βενιζέλος το 1915 να μπορούσε να μάθει ότι το 1917 θα κατέρρεε πλήρως το Ανατολικό μέτωπο και η Ρωσία. Θα υποστήριζε με την ίδια σιγουριά την Αντάντ;

Είναι φανερό από την άλλη ότι η Βασιλική πολιτική χρεοκόπησε το 1917 λόγω των συνεχών παραβιάσεων της Ελληνικής ουδετερότητας και τον διχασμό του κράτους λόγω του Βενιζελικού κινήματος. Ο Βασιλιάς και ο Βενιζέλος όφειλαν αμέσως να συμφιλιωθούν και ο Βασιλιάς να υποχωρήσει, καθώς ο Εθνικός Διχασμός κατέστρεψε κάθε προοπτική της Ελλάδας για Εθνική αποκατάσταση, ενώ πια η πολιτική της ουδετερότητας είχε πάψει να είναι μια ρεαλιστική θέση που να προστατεύει τα Ελληνικά συμφέροντα".

Από τα τέλη του 1915 η Γερμανία δεν ήθελε την Ελλάδα σύμμαχο, αλλά να διατηρήσει ευμενή ουδετερότητα προς αυτήν. Ο Κωνσταντίνος και οι φιλοβασιλικές κυβερνήσεις ακολούθησαν την εξής τακτική και πολιτική αντίστοιχα: Ευμενή ουδετερότητα προς την Αντάντ, προάσπιση εθνικών συμφερόντων, συνεννόηση με την Γερμανία. Κυρίως όμως ουδετερότητα. 

Οι Ανταντικοί δεν προεξοφλούσαν εξ αρχής την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδος, όπως έκαναν σε Ιταλία, Ρουμανία. Όταν οι Ανταντικοί κατέλαβαν την Ελλάδα, καλεσμένοι από τον Βενιζέλο, δεν ήρθαν σε πραγματική συνεννόηση με τις ελληνικές κυβερνήσεις αλλά έκαναν ότι μπορούσαν να την βγάλουν με το ζόρι στον πόλεμο. Αν εισακουγόταν ο Κωνσταντίνος ΙΒ΄ δεν είχαμε ούτε Εθνικό Διχασμό, ούτε γαλλικές λόγχες, ούτε πείνα και αποκλεισμούς. Αλλά η Αντάντ είχε τον Βενιζέλο, πιστό τσιράκι με σύνθημα "Η επιθυμία σου Αντάντ πραγματικότητα".