ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ 40 ΧΡΟΝΙΑ: ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1973

Γράφει ένας από τους διαχειριστές του "Δημοκρατικού Εθνικού Ρεύματος". 

Σαν σήμερα πριν από 40 χρόνια ακριβώς διεξήχθη το νόθο δημοψήφισμα που διενέργησε η 21 Απριλίου. Νόθο διότι οι Έλληνες ψηφοφόροι ψηφίζουν με την αστυνομική τους ταυτότητα, αφού πολύς κόσμος βρίσκεται σε διακοπές ελλείψει εκλογικών καταλόγων. Νόθο διότι δεν υπήρχαν παραβάν σε εκλογικά κέντρα. Νόθο διότι πολλοί αξιωματικοί ψήφισαν έως 5 φορές ο ένας. Διεξήχθη την Κυριακή 29 Ιουλίου 1973 και σκοποί του ήταν:

* Να εγκριθεί από το εκλογικό σώμα σχέδιο ψηφίσματος με τον τίτλο «Περί τροποποιήσεως του από 15ης Νοεμβρίου 1968 Συντάγματος»

* Η εκλογή Προέδρου και Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας (Γεώργιος Παπαδόπουλος και Οδυσσέας Αγγελής αντίστοιχα) για θητεία 8 ετών.

* Να εγκριθεί η πολιτειακή αλλαγή, δηλαδή να εγκριθεί η κατάργηση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας μοναρχίας και η εγκαθίδρυση του ιδιότυπου-μοναδικού στα χρονικά-πολιτεύματος της Προεδρικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας.
Για τα τρία ερωτήματα μαζί, οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να επιλέξουν με «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ».

Τα αποτελέσματα που εξέδωσε το καθεστώς ήταν τα εξής:

* Εγγεγραμμένοι 5.840.981

* Ψήφισαν 4.992.032 - 85,47%

- Άκυρα ψηφοδέλτια 57.608 - 1,15%

- Έγκυρα ψηφοδέλτια 4.934.424 - 98,85%

* Ψήφοι Ποσοστό

- ΝΑΙ 3.870.124 - 78,43%

- ΟΧΙ 1.064.300 - 21,57%

- ΑΠΟΧΗ 14,53%

Συγκρίνοντας τα δύο άτυπα και αθέμιτα δύο δημοψηφίσματα (1973 & 1974) θα δούμε ότι κάπου παρενεβλήθη «τρίτο χέρι»: Στη Λακωνία το στέμμα που πήρε 59,5% το 1974 , το 1973 είχε λάβει μόλις 13,1%. Στην Αρκαδία 43% το 1974 και μόνο 10,4% το 1973, στη Φλώρινα 39,6% το 1974 και 10,4% το 1973  κ.ο.κ.

Το δημοψήφισμα της 29ης Ιουλίου 1973 διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην πολιτειακή και πολιτική ιστορία της χώρας διότι, παρά τα χαλκευμένα αποτελέσματα του, αποτελεί από τις ημερομηνίες-αφετηρίες για την αποδιοργάνωση και διάλυση της χώρας όπως αυτή συνέβη την μεταπολίτευση.

Προβλήματα στο καθεστώς

Στην πορεία προς το δημοψήφισμα της 29ης Ιουλίου 1973, για την τυπική πλέον κατάργηση της βασιλευομένης δημοκρατίας,  οι έριδες μεταξύ των ανδρών του καθεστώτος της 21ης Απριλίου γίνονταν όλα και περισσότερο εμφανείς. Εκείνη η δραματική συνεδρίαση της 15ης  Ιουνίου είχε δείξει το δρόμο...

Οι «σκληροί» (Λαδάς, Ασλανίδης και Μπαλόπουλος) ήταν «στα κεραμίδια» , ο Μακαρέζος, ο οποίος έτρεφε φιλοδοξίες για την διαδοχή του Παπαδόπουλου στην πρωθυπουργία- μετά την ανάληψη του ύπατου πολιτειακού αξιώματος από τον τελευταίο- έβλεπε να παραμερίζεται ενώ ο Δημήτριος Ιωαννίδης, πάντοτε καραδοκούσε...

Στις κρίσιμες εκείνες για τον Παπαδόπουλο ημέρες μόνο δύο από τους «μεγάλους» του ήσαν πιστοί: Ο Παττακός και ο Αγγελής.

Ουσιαστικά, όπως σημειώνει ο Λάζαρος Λασκαρίδης, "πάντως, κανείς, πλην του Παπαδόπουλου, δεν ήθελε την «πολιτικοποίηση» του καθεστώτος. Ο αρχηγός της δικτατορίας είχε πλέον καταλήξει στη λύση Μαρκεζίνη". 

Η στάση των πολιτικάντηδων & η αντιπολίτευση της "Βραδυνής"

Το ΟΧΙ (στα σχέδια του καθεστώτος κι όχι ως «ΝΑΙ» στον-μοναδικό (μαζί με τον Παναγούλη) αντιστασιακό-Βασιλιά) είχε υιοθετηθεί από το σύνολο σχεδόν της παλαιάς ΕΡΕ, από τον Γεώργιο Μαύρο που εκτελούσε τα καθήκοντα του επικεφαλής της Ενώσεως Κέντρου στο εσωτερικό της χώρας αλλά και από τον μετριοπαθή βασιλόφρονα κεντρώο-μη δικτυωμένο με μυστικές υπηρεσίες και κέντρα εξουσίας- πολιτικό Στέφανο Στεφανόπουλο.

Την ίδια ώρα, από το εξωτερικό ο αρχηγός του Πανελληνίου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ) Ανδρέας Παπανδρέου θα δώσει κατεύθυνση για «λευκό» ενώ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, που με δύο δηλώσεις του έκανε τον αντιστασιακό και λάμβανε μηνιαίως στην ηρεμία του Παρισιού κάθε μήνα την σύνταξή του, θα κάνει δήλωση υπέρ της αναβολής.

ΝΑΙ, κι αυτό με επιφυλάξεις, θα πει μόνο ο Μαρκεζίνης.

Το φύλλο της εφημερίδας "Βραδυνή" της Δευτέρας 23ης Ιουλίου 1973 κάνει "αντίσταση" στο ΝΑΙ που προέβαλλαν τότε όλα τα ΜΜΕ. Απάντηση στα "δημοκρατικά και προοδευτικά αισθήματα" των κομμουνιστών είναι ότι στην ομώνυμη εφημερίδα ο αξιωματικός Σταματελόπουλος αρθρογραφούσε κατά του Παπαδόπουλου με βαρύτατους χαρακτηρισμούς από το 1970!

Ο κύκλος του Παπαδόπουλου τελειώνει... και η χώρα υποφέρει

Στις 29 Ιουλίου 1973, ημέρα του δημοψηφίσματος, ο κύκλος του Παπαδόπουλου για τους Σιωνιστές κλείνει. Ώρα για επάνοδο Καραμανλή και διαμελισμό της Κύπρου. Ο επίλογος αυτής της δραματικής πολιτειακής μεταπολίτευσης γράφεται τώρα με τα μνημόνια, τα μεσοπρόθεσμα καθώς φέρουν την άπλετη υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας...